การส่งผู้หญิงสักคนขึ้นไปบนอวกาศอาจไม่ใช่เรื่องใหญ่โตสำหรับช่วงเวลาที่แนวคิดเรื่องความเสมอภาคแข็งแรงขึ้นมากแล้ว แต่หากเราย้อนกลับไปในช่วงปี 1980 นักบินอวกาศหญิงคนแรกจากประเทศโลกเสรีถือเป็นเรื่องที่ใหม่เกินกว่าทุกคนจะมองข้ามไปได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อพิจารณาจากข้อเท็จจริงล่าสุดที่ว่าเธอเป็นหญิงรักหญิง

Sally Ride ถือกำเนิดในปี 1951 ในครอบครัวที่มีพ่อเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยและแม่ผู้รับอาชีพที่ปรึกษาด้านกฎหมาย จากปากคำของเธอในหนังสือชีวประวัติ Sally Ride: American’s First Woman in Space (เขียนโดย Lynn Sher) เดิมทีแล้วความคิดเรื่องการเป็นนักบินอวกาศไม่เคยอยู่ในหัวของเธอเลย เธอเข้าเรียนมัธยมศึกษาด้วยทุนนักกีฬาโดยมีความใฝ่ฝันว่าจะเป็นนักเทนนิสอาชีพ แต่โลกทั้งใบก็เปลี่ยนไปทันทีเมื่อเธอได้เป็นหนึ่งในสักขีพยานนับล้านที่ได้ดูการถ่ายทอดสดภารกิจเยือนดวงจันทร์ของทีม Apollo 11 ในปี 1969 นับแต่นั้นมา ความสนใจในอวกาศของเธอก็ยิ่งเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ อย่างก้าวกระโดด เธอคว้าปริญญาโทสาขาฟิสิกส์จากสแตนฟอร์ดในการวิจัยปฏิกิริยาของรังสีเอ็กซ์เมื่อผ่านตัวกลางในอวกาศ และกลายเป็นหนึ่งในผู้เชี่ยวชาญพิเศษในภารกิจศึกษาอวกาศ NASA กำลังให้ความสนใจ

Ride เป็นหนึ่งในผู้หญิงหกคนแรกที่ถูก NASA คัดเลือกให้เข้าร่วมโปรแกรมฝึกนักบินอวกาศหญิงชุดแรกจากใบสมัครนับพันในปี 1978 ช่วงเวลาที่การแข่งขันสู่อวกาศระหว่างสหรัฐฯ กับสหภาพโซเวียตกำลังดำเนินไปอย่างเข้มข้น เธอเริ่มสายอาชีพนี้ด้วยการเป็นสมาชิกทีมสนับสนุนการสื่อสารภาคพื้นดิน (Capsule Commincation – CAPCOM) ในภารกิจกระสวยอวกาศครั้งที่ 2 ในปี 1981 ก่อนที่จะได้เป็นลูกเรือหลักของภารกิจ STS-7 ในปี 1983 โดยที่ก่อนหน้านั้นทางโซเวียตได้ส่งนักบินอวกาศหญิงไปทำภารกิจนอกโลกถึง 2 ครั้ง

“เรื่องที่ว่าฉันจะได้เป็นผู้หญิงอเมริกันคนแรกที่จะได้เดินทางไปอวกาศมันมาพร้อมกับความคาดหวังที่สูงมากเลย” การเปิดเผยชื่อลูกทีมในครั้งนั้นคล้ายกับเป็นการประกาศว่าโลกได้ก้าวไปข้างหน้าอีกก้าวหนึ่งแล้ว เมื่อผู้หญิงสามารถทำอะไรที่ยิ่งใหญ่ได้ไม่แพ้ผู้ชาย หากว่าเธอต้องการจะทำมันจริง ๆ การปรากฏตัวของ Ride ในหน้าสื่อมีอิทธิพลอย่างยิ่งในการผลักดันให้เด็กผู้หญิงทั้งหลายในขณะนั้นมองว่าวิทยาศาสตร์เป็นของทุกคน และยิ่งช่วยคลี่คลายอคติทางเพศในแวดวงการศึกษาให้ไปในทิศทางที่ดียิ่งขึ้น

“ฮิสตันเรียกแซลลี่ คุณรู้สึกยังไงบ้าง”

“คุณเคยไปเที่ยวดิสนีย์แลนด์กันไหม”
“เคยสิ”
“นั่งยานนี่เหมือนได้นั่งเครื่องเล่น E-ticket เลยนะ”

นอกจากนี้ภารกิจ 7 วันครั้งแรกของ Ride ยังถูกบันทึกไว้อีกด้วยว่าตัวเอกของเรื่องนี้ไม่ใช่แค่ผู้หญิงที่ได้ออกอวกาศ แต่เธอยังเป็นคนแรกของโลกที่ได้ใช้แขนกลในการปล่อยดาวเทียมโคจรรอบโลกอีกด้วย หลักงจากนั้น เธอยังคงปฏิบัติภารกิจอวกาศอีกหลายครั้งและมีโอกาสแสดงความเชี่ยวชาญที่น่าทึ่งอีกหลายหน อาทิ การบังคับแขนกลเพื่อกำจัดเศษน้ำแข็งไปจากเสารับสัญญาณ ซึ่งถือเป็นงานที่ต้องการความแม่นยำสูง จนกระทั่งการดำเนินหน้าที่ของเธอต้องสะดุดลงเมื่อเกิดเหตุกระสวย Challenger ระเบิดในปี 1986 และเธอต้องรับหน้าที่ในการสืบสวนเหตุการณ์ในครั้งนั้นอย่างละเอียด

Ride ลาออกจาก NASA ในปี 1987 ทว่าเธอยังไม่ละทิ้งความสนใจที่มีต่ออวกาศ เธอกลับมาร่วมงานกับมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดและผลักดันโครงการมากมายเพื่อสนับสนุนการศึกษาวิทยาศาสตร์ และให้แรงบันดาลใจกับเด็กผู้หญิงจนสร้างนักวิทย์เก่ง ๆ ที่มากมายขึ้นมาประดับวงการ ผลงานที่เด่นที่สุดของเธอคือการก่อตั้งสถาบัน Sally Ride Science ร่วมกับ Tam O’Shaughnessy และมีส่วนรวมในการปล่อยยานสำรวจไร้คนขับไปศึกษาหลุมบนดวงจันทร์ที่มนุษย์ยังไม่เคยไปเยือน ภาพถ่ายต่าง ๆ ในโครงการนี้ เป็นผลงานของบรรดานักเรียนที่ช่วยกันเลือกถ่ายภาพตัวอย่างด้วยยานที่โคจรรอบดวงจันทร์

แม้จะโด่งดังมากในฐานะคนวิทยาศาสตร์ แต่ Ride เองก็ถือว่าเป็นคนที่ค่อนข้างเก็บตัว น้อยคนนักที่จะรู้ว่าชีวิตส่วนตัวของเธอเป็นอย่างไรบ้าง จนกระทั่งหลังจากที่เธอเสียชีวิตด้วยมะเร็งตับอ่อนในปี 2012 จึงมีการเปิดเผยว่า คู่ชีวิตของเธอคือ O’Shaughnessy เพื่อนที่ร่วมก่อตั้งงสถาบันวิทยาศาสตร์ขึ้นมาด้วยกัน และเรื่องราวชีวิตของเธอก็ถูกบันทึกไว้ในหนังสืออัตชีวประวัติ ซึ่งเขียนโดย Lynn Sher นักข่าวที่เป็นเพื่อนสนิทกันมาตั้งแต่สมัยเธอทำภารกิจอวกาศครั้งแรก และเรื่องราวบางส่วนของเธอก็ยังเป็นแรงบันดาลใจในการถ่ายทอดเรื่องราวของตัวละครนักบินอวกาศหญิงคนหนึ่งในซีรีส์ For All Mankind (สตรีมทาง Apple TV+)

แม้ว่าตัวของ Sally Ride เองจะ “กลับดาว” ไปแล้ว แต่แรงบันดาลใจมากมายที่เธอทิ้งเอาไว้ยังคงส่องประกายอย่างยากจะลืมเลือนไม่แพ้ประกายแสงบนท้องฟ้ายามเมื่อเราแหงนมอง 

“พอมองจากบนนั้น ดวงดาวมันไม่ได้ใหญ่ขึ้นเลยนะ
มันสุกสว่างขึ้นมากเลยต่างหาก”