แล้วทำไมมันถึงต้องเป็น Gaslight ล่ะ? ตะเกียงแก๊สมันไปเกี่ยวอะไรกับลูกเล่นทางจิตวิทยา
คำว่า Gaslight หยิบยืมมาจากชื่อของหนังระทึกขวัญ-จิตวิทยา ปี 1944 ของ George Cukor เล่าเรื่องราวของพอลล่า (เป็นบทที่พา Ingrid Bergman คว้ารางวัลออสการ์นักแสดงนำหญิงในปีนั้น) ผู้หญิงคนหนึ่งในยุควิคตอเรียนที่ย้ายเข้าไปอยู่ในบ้านป้าพร้อมกับเกรกอรี่ สามีใหม่ของเธอ ไม่นานหลังจากนั้น พอลล่าเริ่มรู้สึกถึงสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นรอบ ๆ ตัวเธอ ทั้งเสียงแปลก ๆ ที่ไม่อาจหาที่มา และไฟจากตะเกียงแก๊สที่หรี่ลงด้วยตัวเองอย่างผิดปกติ โดยที่ไม่มีใครตระหนักถึงสิ่งไม่ชอบมาพากลนี้ด้วยเลย นั่นจึงทำให้เธอกังขาในจิตใจตัวเองโดยไม่ทันเฉลียวใจเลยว่านั่นคือเล่ห์กลทางจิตวิทยาที่สามีใช้ครอบงำเธอ
ต้นฉบับดั้งเดิมของ Gaslight (1944) มาจากบทละครของ Patrick Hamilton เรื่อง Gas Light ในปี 1938 ก่อนจะถูกดัดแปลงเป็นหนังเวอร์ชั่นอังกฤษและอเมริกันในปี 1940 กับ 1944 ตามลำดับ
พฤติกรรมของตัวละครในเรื่องถูกใช้เป็นตัวอย่างชั้นดีในการอธิบายลำดับขั้นตอนและจิตวิทยาที่อยู่เบื้องหลังกระบวนการปั่นหัวเพื่อให้สูญเสียความมั่นใจและความเคารพตัวเอง ดังเช่นที่ตัวละครสามี แกล้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็นเรื่องเสียงลึกลับที่ในบ้านกับสาเหตุที่ไฟตะเกียงแก๊สติด ๆ ดับ ๆ ซึ่งนั่นทำให้เขาฉวยใช้ประโยชน์จากความสงสัยในตัวเองของพอลล่า เพื่อทำสิ่งเลวร้ายลับหลังเธอ
สารานุกรม Britannica อธิบายกระบวนการ Gaslighting เอาไว้ว่า เหยื่อมักจะถูกบั่นทอนความมั่นใจอย่างรุนแรง เพื่อให้กลับไปพึ่งพิงกำลังใจและการยอมรับจากผู้กระทำ ในบางกรณีก็มีเจตนาที่จะบ่อนทำลายสุขภาพจิตของเหยื่อให้ย่ำแย่ลงด้วย พฤติกรรมเช่นได้ถูกระบุไว้ในวารสารทางการแพทย์ว่า เป็นรูปแบบหนึ่งของการละเมิดด้วยความหลงตัวเอง (Narcissistical Abuse) ซึ่งคนที่หลงตัวเองอย่างรุนแรงจะพยายามสร้างความพึงพอใจและยืนยันคุณค่าในตนเองตามพยาธิสภาพ ด้วยการเปลี่ยนคนที่เปราะบาง ให้กลายเป็นทาสที่ต้องพึ่งพิงทางอารมณ์หรือความรู้จากตัวเขาแต่เพียงผู้เดียว
แหล่งอ้างอิง เว็บไซต์ Britannica.com
รู้สึกอย่างไรเกี่ยวกับโพสต์นี้?
